Minder geschikte (foute) nestkasten

Oproep: heeft u een succesvol nest van mezen in een foute of minder geschikt nestkast, geef het mij door!

De geadviseerde binnen maten voor een nestkast voor koolmezen en pimpelmezen zijn:
- hoogte * breedte * diepte = 262 * 110 * 134 mm, of 262 * 120 * 120 mm
- de afstand (binnenmaat) van bodem tot onderkant vliegopening is 190 mm
- vliegopening rond voor de koolmees, doorsnede 32 mm, voor de pimpelmees, doorsnede 30 mm
- houtdikte 18 mm
Zie voor meer informatie de pagina over het maken van een nestkast.

Als mezen niet beginnen met een nest dan is er een aantal mogelijkheden/redenen:

De binnenmaten van de nestkast zijn veel te klein, bijvoorbeeld 9 bij 9 cm, deze nestkast wordt inclusief een fles wijn als relatie geschenk aangeboden. Zoals op de eerste foto te zien is, past een koolmees net in de nestkast. Er is geen plek voor 9 tot 11 jonge mezen en 1 ouder mees.
De binnenmaten van de nestkast op de rechter foto is goed 11 bij 13,4 cm (1,8 maal groter).
Te kleine nestkast, 9 bij 9 cm binnenmaat   Nestkast bij wijnfles, 9 bij 9 cm te klein, nooit ophangen of kopen Goede nestkast, 11 bij 13,4 cm binnenmaat
Te kleine nestkast (model "New Jersey"),
9 bij 9 cm binnenmaat.
(Opname gemaakt met een nestkastcamera.)

Goede nestkast, 11 bij 13,4 cm binnenmaat.
(Opname gemaakt met een nestkastcamera.)

Ik had in april 2021 de eerste melding een broedende koolmees in een wijnfles nestkast.
Klik hier voor het verslag van de mezen in de wijnfles nestkast.


Een caravan nestkast is erg laag en minder geschikt voor een nesthoogte van 6 cm.
Afmetingen: (bodem) 28 x (breedte en hoogte) 17 x 18 cm.
Er is weinig ruimte tussen bodem en de onderkant van het uitvlieggat om een nest te bouwen.

Wat kan gebeuren:
Een broedende mees en later in het seizoen jongen kunnen door een boommarter, kat of specht uit de nestkast getrokken worden. De boommarter of kat gaat op de kast zitten en hengelt met een poot door het vlieggat in de kast. Als op deze manier een beetje nestmateriaal te pakken is, dan kan het hele nest omhoog getrokken worden, zodat het vrouwtje of de jongen gepakt kunnen worden.
Een specht kan zijn of haar kop naar binnen steken en mees pakken.
Maar... als er geen vijand bij de nestkast komt, dan kan een nest natuurlijk wel succesvol uitvliegen.
Ik had op 9 mei 2020 een melding van 3 uitgevlogen koolmees uit een caravan nestkast.

Specht bijna in nestkast

  Een specht kijkt naar binnen


Nestkast Caravan te laag, nooit ophangen of kopen

Nog een voorbeeld van te lage nestkasten:
- koolmees nestkast, binnenafstand tot onderkant vlieggat is 8,5 cm
- pimpelmees nestkast, binnenafstand tot onderkant vlieggat is 11 cm

Te lagen nestkast, binnenafstand tot onderkant vlieggat is 8,5 cm   Te lagen nestkast, binnenafstand tot onderkant vlieggat is 11 cm

Observatiekasten mogen helemaal niet als zodanig gebruikt worden. Alleen al het feit dat de nestkast beweegt door het openen van de klep kan al de oorzaak zijn dat de vogels weg vluchten of niet terug durven komen terwijl er jongen warm gehouden of gevoerd moeten worden.
Zie Wet natuurbescherming - BWBR0037552 (overheid.nl) Artikel 3.1.

Foute mezen observatie nestkast
8 koolmezen in een nestkast
De binnenmaat van deze nestkast
is 11 bij 13,4 cm
8 koolmezen in een nestkast
De binnenmaat van deze nestkast
is onbekend, maar groot genoeg
8 Koolmezen in mijn nestkast tot 14 koolmezen in een andere nestkast
(en nog 2 mezenouders) moeten passen in een nestkast.
(1e opname gemaakt met een nestkastcamera,
2e opname is van een medewerker vogelwacht uit 2008.)
mezennest 6 cm hoog
Hoogte van een nest na uitvliegen is 6 cm

Als mezen stoppen met voeren van de jongen is er een aantal mogelijkheden/redenen:

  • Het kan voorkomen dat een van de ouder mezen doodgegaan is. Als dit gebeurt voordat de jonge mezen 12 dagen oud zijn, dan zullen de jonge mezen door onderkoeling doodgaan en stopt de andere mees uiteraard met voeren. Mezen hebben pas vanaf de 13e dag na de geboorte voldoende veren om zich warm te houden, tot de 13e dag moet de moedermees regelmatig op de jongen zitten om ze warm te houden.
  • Als het nest te lang alleen gelaten is, dan zijn de vogels te veel afgekoeld en kunnen dood gaan.
  • Als de nestkast te veel kieren heeft, dan kunnen de jonge vogels ziek worden.
  • Als het erg koud en nat is kan er te weinig voedsel zijn.
  • Als er te weinig jongen geboren zijn (bijvoorbeeld maar 5 uit 10 eieren) dan kan een mees het nest te klein vinden en het nest verlaten.
  • Er kan ongedierte in de nestkast zitten (bijvoorbeeld vlooien of een wespennest).
  • Als de nestkast te veel in de zon hangt, kan deze te warm worden.
  • Als jonge mezen te veel verkeerd voedsel krijgen, bijvoorbeeld (beschimmelde) pinda's en brood dan zullen ze ziek worden of uitdrogen.
  • Als er in de omgeving gif gespoten is, dan kunnen de ouders dood gaan.
  • Een slecht isolerende nestkast van dun hout in combinatie met koud weer kan leiden tot zieke vogels.

Als het nest na een mislukte poging uit de nestkast gehaald wordt en de nestkast schoonmaakt wordt, dan is er een kans dat de mezen (of een ander stel) de nestkast hetzelfde jaar opnieuw gaat bewonen.

[ Succesvolle nesten in minder geschikte nestkasten ]