Een koolmees slaapt het liefst op de kale bodem van een schone nestkast. Als er nog vieze, oude nesten in zitten van het afgelopen seizoen met daarin vaak lastige parasieten kiest de vogel liever een andere, schone nestkast. Daarom maken wij al onze nestkasten aan het eind van het broedseizoen schoon.
Meestal slaapt de mees in dezelfde positie wat blijkt uit een ophoping van uitwerpselen in de kast. Ze slapen erg vast en storen zich niet aan geluiden in het bos.  Als je 's nachts voorzichtig het deksel van een kast openmaakt en er met de zaklantaarn in schijnt kun je de mees goed bekijken. Kop in de veren en alle donsveren opgezet om warmteverlies zo goed mogelijk tegen te gaan.
Vaak wordt de mees pas goed wakker als hij opgepakt wordt. Dat is nodig om het nummer op de ring af te lezen en om geslacht en leeftijd vast te stellen. In december krijgen jonge mezen, die dan zo'n 5-6 maanden oud zijn, voor het eerst kleurringetjes. Vlielanders die vetbollen en pinda's ophangen zullen die ringetjes wel eens gezien hebben en zich er misschien over verbaasd hebben: 'het lijken wel kerstbomen!'
Die kleurringen worden in unieke codes aangelegd en kunnen met een goede verrekijker afgelezen worden, zonder de mees te vangen. Ook zijn deze ringetjes goed te zien bij broedende mezen zonder dat we ze hoeven te pakken.
Tenslotte wordt de mees nog even gewogen voordat hij weer via het vlieggat in de kast teruggezet wordt.  De vogel valt dan weer snel in slaap.
Aan het begin van de avond wegen vrouwtjes koolmezen gemiddeld zo'n 18 gram, de mannetjes  gemiddeld 19 gram. Het gewicht neemt in de loop van de nacht af en is op zijn laagst als de mees de volgende ochtend de kast verlaat.

lees verder

Bron: Mezenonderzoek op Vlieland (www.nioo.knaw.nl)

Koolmees man met aluminium
ring en kleurringen
© Jan Visser

Wegen van een koolmees
foto Mieke van Wijk